Upał to nie tylko dyskomfort, lecz także poważne zagrożenie dla zdrowia. Wysokie temperatury mogą prowadzić do odwodnienia, udaru cieplnego oraz nasilenia objawów chorób przewlekłych. Najbardziej narażone są dzieci, osoby starsze, kobiety w ciąży oraz osoby z problemami zdrowotnymi. Dlatego warto znać i stosować zasady bezpiecznego zachowania w czasie upałów – od właściwego nawadniania, po unikanie słońca w najgorętszych godzinach dnia.

1. Ogranicz przegrzewanie mieszkania

• Utrzymuj temperaturę wewnątrz do około 32 °C w dzień i 24 °C w nocy.
• W ciągu dnia zamykaj i zasłaniaj okna; otwieraj je tylko rano i nocą, gdy na zewnątrz jest chłodniej.
• Wyłączaj niepotrzebne źródła ciepła, jak sztuczne oświetlenie czy sprzęty elektryczne.

2. Unikaj największych upałów

• Unikaj wychodzenia na zewnątrz między 10:00 a 15:00 (czas największego nasłonecznienia).

3. Chroń ciało – ubraniem i chłodzeniem

• Noś jasne, luźne ubrania wykonane z naturalnych materiałów jak bawełna czy len; dodaj nakrycie głowy i okulary przeciwsłoneczne z filtrem UV.
• Korzystaj z chłodnych pryszniców lub okładów, by obniżać temperaturę ciała.

4. Uzupełniaj płyny – jak, ile i czego unikać

• W upały nawadniaj się regularnie, najlepiej małymi łykami wody mineralnej niegazowanej, która najlepiej gasi pragnienie i wspiera termoregulację.
• Zalecana ilość:
  • Dorośli wypijają 2–2,5 l/dzień.
  • W upalne dni nawet 3 l/dzień – szczególnie, gdy jest się aktywnym.
  • Alternatywnie: 30–40 ml wody na kg masy ciała daje bardziej precyzyjne zapotrzebowanie (np. 70-kilogramowa osoba = 2,1–2,8 l).
• Dla dzieci, seniorów, kobiet w ciąży i karmiących – przyjmowanie większych ilości płynów jest szczególnie ważne.
• Unikaj napojów alkoholowych i zawierających kofeinę – działają moczopędnie i mogą prowadzić do odwodnienia.

5. Odpowiednia dieta

• Jedz lekkie świeże warzywa i owoce – m.in. pomidory, ogórki, marchew, sałaty, owoce cytrusowe – które zapewniają nawodnienie i wartości odżywcze.
• Unikaj ciężkich i tłustych potraw, które obciążają organizm w gorące dni.

6. Pomagaj osobom narażonym

• Dzieci, osoby starsze, przewlekle chore i przyjmujące leki są szczególnie narażone na skutki upału – otocz je opieką i upewnij się, że mają dostęp do chłodu i płynów.
• Nie zostawiaj ich w nagrzanych pojazdach, a gdy widzisz taką sytuację – reaguj!

7. Co robić w razie przegrzania lub odwodnienia

• Objawy mogą obejmować: zawroty głowy, szybsze tętno i oddech, nudności, wysoka temperatura ciała, drgawki, omdlenia (udar cieplny lub słoneczny).
• Działania ratunkowe:
  • Przenieś osobę do chłodnego miejsca.
  • Połóż na plecach, unieś nogi, zastosuj chłodne okłady (np. kark, pachy), wachluj, spryskuj skórę letnią wodą.
  • Nie podawaj leków, zorganizuj profesjonalną pomoc (pogotowie, lekarz) szczególnie przy utracie przytomności bądź drgawkach.

8. Pamiętaj! Podczas upałów nigdy nie zostawiaj dziecka w samochodzie, nawet na chwilę!

W zamkniętym pojeździe temperatura może wzrosnąć bardzo szybko, co stwarza poważne ryzyko dla życia i zdrowia. Jeśli widzisz pozostawione dziecko w samochodzie – nie bądź obojętny! REAGUJ!

Źródło: KG PSP

Opracowano na podstawie materiałów i grafik: Rządowe Centrum Bezpieczeństwa, Wojewódzka Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Szczecinie